Warsztaty w Węgajtach
Serdecznie zapraszamy na kolejne warsztaty w ramach projektu Laboratorium Tradycji 2011.
TRADYCJA BIZANTYJSKA
27 czerwca - 3 lipca 2011, Ośrodek Teatralny Węgajty
Warsztaty poprowadzą Swietłana Butskaja (śpiew liturgiczny) i członkowie grupy Agathos (Pracownia Ikony). Zajęcia odbywać się będą równolegle w dwóch sąsiadujących ze sobą przestrzeniach Ośrodka Teatralnego Węgajty: w sali teatralnej i w jurcie, która pełni funkcję letniej pracowni. Wieczorami można będzie wysłuchać wykładów, m.in. Jarosława Giemzy, kierownika Działu Sztuki Cerkiewnej w Muzeum na Zamku w Łańcucie.
Szczegóły dotyczące programu, informacje o prowadzących oraz warunki udziału - czytaj dalej.
Szczegółowy program
Laboratorium Tradycji 2011. Warsztaty muzyczne i teatralne dziedzictwa kulturowego.
TRADYCJA BIZANTYJSKA.
Pracownia ikony i śpiew liturgiczny
27 czerwca - 3 lipca 2011, Ośrodek Teatralny Węgajty
Pracownia Ikony
Zapraszamy na drugie spotkanie Pracowni Ikony. Tym razem tematem naszej pracy będzie ikona Archanioła.
Ikony Archaniołów
Archaniołowie to chór anielski, który spełniając szczególne posłannictwo wobec ludzi, wspomaga ich w drodze do zbawienia. Z racji swojej wyjątkowej funkcji są często przedstawiani na ikonach. Do najbardziej znanych archaniołów należą: Archanioł Michał (hebr.: „któż jak Bóg”), Gabriel (hebr.: „Bóg jest moją siłą”), Rafał (hebr.: „Bóg uleczył”). We wschodniej tradycji wymienia się jeszcze: Uriela (hebr.: „światło Boga”), Serafiela (hebr.: „modlitwa do Boga”), Jehudiela (hebr.: „święty”), Barachiela (hebr.: „błogosławiony przez Boga”), Jeremiela (hebr.: „ten, którego podnosi Bóg”).
Szczególnym kultem cieszą się Archaniołowie Michał i Gabriel – pierwszy jako poskromiciel szatana, drugi zaś jako zwiastun słowa Bożego. Ikony, na których najczęściej spotkamy Archaniołów to: „Sobór Archaniołów”, ikony w rzędzie Deisis, „Zwiastowanie”, „Cud w Canoe”. Archanioł Michał, jako archistrateg, przedstawiany jest często w zbroi rycerskiej, z mieczem w ręku. Archaniołowie malowani są także w długich szatach, z atrybutami symbolizującymi ich posłannictwo, władzę i duchową naturę. W zależności od tego, jaką cechę anioła ikonopis uznał za najważniejszą, powstały pełne siły i męstwa wizerunki Archanioła Michała – wojownika, lub też przedstawienia tej samej postaci jako wzoru pokory i posłuszeństwa, jakie możemy oglądać na dziełach Andrieja Rublowa.
Zakres działań proponowanych w pracowni:
1. Wykonanie ikony Archanioła:
- wprowadzenie w tematykę, symbolikę i geometrię ikony Archanioła
- szlifowanie desek
- sporządzenie szkicu i przeniesienie go na deskę
- sporządzenie medium; malowanie ikony
- złocenie tła
- wykonanie aureoli, napisów końcowych, obrysu
2. Wykłady, kontemplacja ikon
3. Wystawa
Prowadzący
Grupa Agathos
Ikony Grupy Agathos malowane są techniką klasyczną; na deskach z drzew liściastych pokrytych gruntem kredowym, złocone złotem płatkowym lub szlagmetalem kładzionym na pulmencie lub na mixtionie. Część malarska jest wykonana temperą jajeczną.
Warsztaty poprowadzą:
Katarzyna Barszcz,
Bartosz Bremer,
Małgorzata Dżygadło-Niklaus,
Ewa Grześkiewicz
W świat ikony wprowadzą nas wykłady i spotkania z zaproszonymi Gośćmi, m.in. Jarosławem Giemzą, kierownikiem Działu Sztuki Cerkiewnej w Muzeum na Zamku w Łańcucie
Warsztat śpiewu liturgicznego
Formy i tradycje śpiewu cerkiewnego w XVII wieku na podstawie rękopisów z rosyjskich archiwów.
Warsztat jest kontynuacją praktyki badawczej i artystycznej Scholi Teatru Węgajty w zakresie śpiewu cerkiewnego.
Początek prac miał miejsce ponad 20 lat temu, gdy podczas pobytu we wsi Nowica w Beskidzie Niskim grupa młodych śpiewaków i aktorów z Polski i Moskwy przygotowała śpiewy wieczerni, a następnie wędrowała z nią od cerkwi do cerkwi. Od tego czasu kilkakrotnie gościliśmy w Węgajtach śpiewaków ze wspólnot staroobrzędowych: bezpopowców z Łotwy, popowców – staroobrzędowców białokrynickich z Moskwy, a także kantorów bizantyjskich z Grecji i Rumunii. Podczas zeszłorocznych warsztatów „Laboratorium Tradycji” pracowaliśmy nad śpiewami z Irmologionu Supraskiego. Kolejne spotkanie ma na celu bliższe poznanie tradycji śpiewu cerkiewnego Rusi w XVII wieku.
Wiek XVII był okresem przełomu. W liturgii współistniały wówczas różne style i formy śpiewu: z jednej strony znamiennyj rasspiew, czyli śpiew jednogłosowy, wykonywany wg neum, tzw. kriuków, tak jak to było zawsze, z drugiej pojawiły się tzw. dwuznamienniki, w których liniom kriuków towarzyszył zapis nutowy. W XVII w. mamy również wiele przykładów zapisywania isonu, czyli burdonu, który podtrzymywał główną melodię.
Wtedy właśnie powstają rękopisy, w których zapisano wczesny wielogłos, zarówno w notacji neumatycznej, jak i nutowej. Mówimy tu o etapie wielogłosu przedpartesnego, ściśle związanego ze śpiewem jednogłosowym, znamiennym. Jako cantus firmus występuje tu jedna z dobrze znanych, archaicznych melodii śpiewu znamiennego, putiewnego lub diemiestwiennego. Pozostałe głosy dodawane są do tej znanej melodii w sposób linearny tworząc specyficzne, dysonansowe współbrzmienie. Wertykalizm, jako zasada budowania harmonii nie był aż tak ważny. Ważniejsze od konsonansów były: linia i układ horyzontalny.
Repertuar, który tym razem zabrzmi w wykonaniu grupy warsztatowej, pokazuje bogactwo siedemnastowiecznego śpiewu cerkiewnego Rusi, w którym zachowało się tradycyjne myślenie związane z wykonywaniem śpiewu znamiennego, ale pojawiły się już nowe elementy związane z wprowadzeniem zapisu nutowego i powstaniem wielogłosu.
Warsztat prowadzi dr Swietłana Butskaja – muzykolog, absolwentka Konserwatorium Moskiewskiego. Od wielu lat zajmuje się rekonstrukcją materiałów archiwalnych, z których korzysta wiele zespołów muzyki cerkiewnej, m.in. „Drewnierusskij Raspiew” Anatolija Grindienki, „Sirin” Andrieja Kotowa, a także Schola Teatru Węgajty.
***
Warunki udziału:
Zajęcia odbywać się będą równolegle w dwóch sąsiadujących ze sobą przestrzeniach Ośrodka Teatralnego Węgajty: w sali teatralnej i w jurcie. Rozbicie jurty będzie pierwszym wspólnym działaniem. Na zakończenie warsztatu planujemy wyjazd do Bartoszyc i wsi Stopki nad Łyną.
Udział w warsztatach jest bezpłatny. Uczestnicy pokrywają wyłącznie koszty pobytu (wszyscy) oraz koszty materiałów warsztatowych (tylko uczestnicy zajęć Pracowni Ikony, patrz niżej).azd.
Koszty pobytu: Zakwaterowanie i posiłki w gospodarstwie Marii Kwiatkowskiej na kolonii wsi Pupki, 20 minut spacerem do Ośrodka Teatralnego Węgajty.
Koszty sześciodniowego pobytu z pełnym wyżywieniem pokrywane przez uczestnika wynoszą
510 zł (6 x 85 zł/doba) – od obiadu w poniedziałek 27.06 do śniadania w niedzielę 3.07.
Osoby nie korzystające z noclegów mogą wykupić same obiady. Cena obiadu: 25 zł.
Pracownia Ikony - koszty materiałów warsztatowych: 100 zł. W ramach tej kwoty każdy uczestnik zajęć otrzyma zagruntowaną deseczke i wszystkie materiały potrzebne do wykonania ikony (kolorowy wzor, pedzelki, paletę, pigmenty, szlagmetal do złocenia itd.).
Zgłoszenia należy wysyłać na adres: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. . Ilość miejsc jest ograniczona. Rezerwacja nastąpi po wpłaceniu zaliczki 150 zł na konto Stowarzyszenia Teatr Węgajty.
Nr konta: 34 1020 3541 0000 5902 0088 9394 (w tytule prosimy wpisać: „warsztat bizantyjski”).
Kontakt: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie obsługi JavaScript. tel. 89 5129471, kom.: 600005253 (Małgorzata Niklaus), 516620088 (Monika Petryczenko), 600005251 (Wolfgang Niklaus)
ORGANIZATOR: Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie.
WSPÓŁORGANIZATORZY: Stowarzyszenie Teatr Węgajty oraz Grupa Agathos
SPONSORZY: Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego i Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego.